Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Klaus Groth

Mien Jungsparadies

Klaus Groth

Mien Jungsparadies

Ol Friedrich Wida harr dat hilt, en lütt Fischlamm uttoflicken oder torecht to maken. He weer darmit half in'e Stuv und half op de breede Deel, wo man twischen de Balken in'e Höch seeg, wo Schinken un Wurst hendal hungn. He stött bi de Arbeit mitto mit den langen Handsteel daran un seeg achterna, dat he nix raff raak. He weer half darbi in Iever un half in Verdruß, dat hör man em an een un anner Luut an, de he rut knurr, wenn he noch en Masch funn, de uthakt weer un de he mit sien groten, aver geschickten Fingern wedder inflecht oder en Nagel in den Rahmen fasthamer. He leeg darbi bald op'e Kneen, bald hev he sick op, un man seeg em vun alle Kanten. He weer ganz mit Lehm besmeert, as harr een sorgfältig alle Stelln söcht, wo en Faden vun sien Jack oder Büx dörchschien, un dar en beten anwischt. Sogar de platte Mütz op'n Kopp, de Klutt, as man domals sä, wies hin un her an'n Rand twee bet veer Fingern, de se anfat un sick daran aftekent harrn. Nich mal de Näs' weer ganz frie, dar harr he ok hingrepen, blot de groten Steveln weern swart un nie nich putzt, de harr he bet hoch över de lehmigen Been trocken.

He föhl sick aver garnich as en Minsch in en unsaubern Rock, dat seeg man sien Bewegung an, höchstens as en Möller, de bestaben is, un dat hört to't Geschäft, so ok bi em: he weer en Püttjer. De Stuv weer spegelblank un rein, wo disse lehmige Gestalt in rumwirtschaft. De Footborrn weer mit Sand bestreit, de Kachelaben ut brun glaseerte Kacheln blenker, as weer he eben afwuschen, un an beide Sieden darvun glänzen noch mehr en Flint mit en duppelten Loop, en ole Kugelbüß un en stahlern Voßiesen. Dat seeg hier mehr ut na en Jäger un Fischer, as na en Püttjer; ünnern Aben sleep en groten Jagdhund, de wull wuß, dat he bi't Fischen nix to doon harr un sick nich to röhrn bruk.

De verdammte Muskantenjung! sä he, as he sick endlich opricht un sien Wark anseeg ob't fardig weer, un man hör em nu dütlich an, dat mehr Ingrimm as Iever ein hittlich makt harr: nu is he mi doch wedder tovör kam, de Swartkopp! Un darbi nehm he sien Kalott af, as harr he an sien egen Kopp dacht, hung se buten an en Nagel un nehm sick vun binn een rut, de Farv un keen Lehm wies'. De Kopp wies' indes, dat he keen Swartkopp weer noch west weer. De Kopp weer baben spegelblank, blot en Rand vun smucke gele Krüsen leet sick sehn un geev em en Ansehn, jünger as he weer, as he den Maanschien mit de swarte Kapp wedder verdeckt harr. Boß un Leden weern övrigens stark un gewaltig, un de Stimm harr wat vun en Iesbar, as man sick't denkt, as he fortfahr: Man kann nix vör dissen Bengel verbargen. Wat hett he bi de Lehmkuln verlarn? Harr gewiß Kruschen in'e Jagdtasch, as he mi vörbi keem! Un lach noch darto. Na töv! Ick draap di!

Un darmit bündel he sien Fischnett tosam un söch mit den langn Staken vorsichtig ut de twee, dree Dörn to balanzeern, wo he rut muß. Erst darbi woor he mi wies, de halv in'e Straatendör tosehn un tohört harr, un dat glück em man halfwegs, as he mi fründlich seggn wull, wat noch klung as Schelln: Süh, du dar, Jung? Mien Nam keem em nich gliek op'e Tung, much em ok wull nich so leifig sien, ick keem ja man dann un wann as en Fremdn. Un so wies' he rüchwarts int Hus rin, as kunn ick't dar finn wat ick söch, un böög rasch um'ne Eck vunt Hus, wull na de Lehmkuln to.

Kum weer he ut de Dör, so keem en Gestalt ut de Köök, de frielich sien Dochter, aver op en Aart ganz sien Gegenpart weer. Hoch as en Mann, allens hell, Kopp un Ogen, rot de Mund, Backen un Arms as eben wuschen. Se sä mi mit ehr deepe Stimm, de ick noch in'e Ohrn heff: Süh, gun Dag, Jehann, ok mal wedder in Tellingsted? To'n Besök bi Hansohm? Wull güstern mitkam? Hest wull'n acht Dag Tied! Un darbi geev se mi en weeke warme Hand. Aver rutlockt harr ehr dat Schelln vun de Ol, dat mark ick, se trock mi mit, as se mi fründlich begröt, dat se den Kopp ut de Dör steken un den Oln achterna sehn kunn, de all achter dat Schoolhus gegenöver mank de Knicken verswunn.

Mi düch, ehr Stimm harr hüt wat Besunners. Du wullt wohl na de Warksted, sä se, villicht is de Gesell noch dar un mak sick vör den Sünndag torecht. Darmit trock se mi an de Hand de Deel lang un klink de Dör apen na en groten Rum ahn Böhn, bet ünner de Pann vull Lattenwark un Breed, worop Pütt in alle Gröt' to'n Drögen stunn. Hier weern sogar de Finsterschieben mit Lehm besprütt un Wann' un Ständer harrn den griesgrauen Anstrich as Ol Wida sien Antog. Dar kunn ick mi weeke Püttjereer nehm, soveel as ick much, un op de langn Dischen ut witt Föhrnholt Löpers un Kugeln rulln, bet ick sülbn utseeg as Gesell un Meister, un lang vun Anna börst un klopp warrn muß, ehr ick mi to Middag bi Hansohm instelln kunn. Dat mak aver keen Plackens, tröst Anna mi jedesmal, ick schull't man drögen laten, Püttjereer geev keen Smutz.

Ick weer richtig bi Hansohm ton Besök. Ick keem dar öfter, des Jahrs wenigstens een oder en paarmol. Doch nich so oft, dat mi't gliekgültig, un nich so lang, dat mi't toweddern woor. Tellingsted bleev mien Paradies! Hin gung't jümmer mit Freuden un weg selten ahn Ween'n. Tellingsted weer wiet noog, dat man nich jüs mit sien Botterbrot in'e Hand sick hineten kunn, doch weer't ok nich so wiet, dat nich en Jung mit sien egen Been un Handstock, as de Tellingsteder sän, dar hinharrn much, wenn't ok en Reis' weer vun enige Stunn. Man muß allerdings dörch twee verscheden Dörper ünnerwegens, dörch twee Hölter, Bennwoold un Norderwoold, över en grote eensame Heidstreck, över en Beek, de de Barsbeek heet, wo frielich meistens keen Water in weer, aver he leep jüs op de Hälfte Wegs deep in'e Eensamkeit, op'e anner Siet düch een woor't allens tellingstedsch. Un wenn man achter Gaushorn ut't Holt tree, so leeg de Brune Barg vör een, so herrlich brun in'e Heiloh, he leeg in den gröön Soom, as en Bild in en Rahm', as en Karrn int Sluv, oder wat man sick sünst darbi dach, denn denken muß man sick wat darbi, wenn man den Footstieg nagung, de sick rop slängel bet man vun baben över de ganze Gegend seeg un Tellingsted mit sien Kark un Möhlndiek vör sick harr, man en half Stunn Wegs af.

Ja, dar leeg dat ol Nest lank hin, an beide Enns op en Höchde. Wo de Kark stunn, weern't Pannhüs, op den annern Enn seeg man blot Dackfösten. Gewöhnlich qualm dat dar an een oder anner Stell gewaltig, dat weer vun de veelen Püttjerien, wo gewöhnlich eenige vun »brenn«, as de Utdruck luden dee. Jedesmal stunn man dar wedder un seeg hendal mit Entzücken.

As ick segg: so oft keem't nich, dat dat gliekgültig warrn kunn. Ehr so'n Reis' losgung, geev dat veel to flüstern, bet Vadder sien Ja seggt harr, un de sorgsame Moder schick herum na en sekern Begleiter vör den Jung. De funn sick jümmer, weer aver verscheden na de Dag'. Sündags weert de Schoster Harders, de eenmal in'e Week de Breev vun'e Post, wenn dar wülk weern, na Tellingsted drog, un de Sekreten, as he sä, vun de Landvagdi na de Kaspelvagdi. He dä dat mehr, sick dat Fett aftolopen, wat he sick in'e Week bi de Schosterie anseten harr, as vör de paar Schillings, de dat darvör lohn. Mit em gung dat ganz fröh morgens mit Daggraun los, un he sä den ganzen Weg fast keen Wort. Ick heff em noch as vör Ogen, wi gungn jümmer na't Osten gegen de Sünn an, mi weer't as brad' se em dat schiere Fett ut sien appelrot Gesicht, dat leep in strieken Strom as Sweet hendal, un he wisch dat jümmerfort mit so'n Vergnögen af, so schien mi, as streek he so sien Hauptverdeenst in.

In'e Week weer't de Stutenbäcker Krebs, de Franz- un Wittbrot to Lann' broch, wat de Buern damals selten sülbn backen. He weer en ganz lütten vergnögten, verdrögten Mann, an jeder Siet mit en groten Korf an een Drach, wo dat angenehm herut na Eiermaan un Krintenstuten rüük, un en lütten Piepenstummel in'e Mund, worin bi jeder Rausted Für makt warrn muß. De kleene Mann sprook jümmerlos, soveel de groten Körf un de lütte Piep dat toleten, dat gung ahn aftorieten as en Strom in'n Beek, de hin un her över en Steen mutt un jedesmal en lüttje Well opsmitt un denn wiederplätschert. Wo he recht Aten hal, sä he langsam »un do«, as ton Teken, dat he noch nich to Enn weer, dat man em nich ünnerbreken schull un dat't gliek wiedergahn woor. He vertell övrigens nix anners as sien egen Lebensgeschichte, mi un villicht jedereen, de mal mit em wanner, wo he veel twischenin to lachen harr, un mi keem se ok heel vergnöögt vör.

He harr dit Geschäft fröher all Jahren dreben un weer vergnöögt darbi west, do mutt em de Düwel verleiden, dat he in'e Lotterie sett, un dat Unglück mutt darin slaan – ick kunn't begriepen, denn lütt Krebs sä dat mit Övertügung, un gewiß twee- oder dreemal mutt also dat Unglück darin slaan, dat he en Quatern winnt.

Darbi gift't oder geev't denn noch veer Ternen, acht Amben, tweeundörtig Uttög un sowat, un mit een Wort en groten Barg Geld, lütt Krebs wuß't bet op de Schillings woveel, dat gung in de veelen »Dusend«. Also de harr he wunn' un ok richtig utbetalt kregen. Nu weer he, Krebs, weer keen dumm Kerl west as de Mürtopleger Voß op'n Alversdörper Kamp, de ok en Quatern wunn harr, un weer na Altona reist un harr sick't utbetalen laten un vörher to sien Jungs seggt – he harr acht Jungs – nu sünd wi rieke Lüüd, harr he seggt, wat schall ick jüm mitbringen? Un de Jungs harrn lang beraden un endlich seggt: en Tünn Sirop, un de harr he würklich mitbrocht, un dar harrn sick veer vun de Jungs an doot lickt – dat Geld harr de Mann wahrt un weer noch Buur in Alversdörp. Aver ne, he, Krebs, weer klöker west, Kinner harr he ok nich hatt, he harr dacht: nu töv! un harr sick en Hus an'e Österstraat in'e Heid' kofft un dar en Backaben in opsett un sülbn backt, statts anner Bäckers ehr Brot to Lann to dregen. Toeerst harr't ok gahn, aver bald harr't em nix brocht as Verdruß un Arger. He harr nachts opstahn muß un dags slapen, harr bald nich Sünn noch gröön Busch mehr sehn – süh, sä he dortwischen, un seeg sik um, wat se warm is vun morgens! un do – – – na, sien lütt Fru harr Kaffeegesellschaft geben, wenn he slapen harr, un de Zuckerkringeln darto, de he backt harr, un genoog, dat harr nich bestahn kunnt. He harr't blot so lang utholn bet dat Geld rein all west weer. Do harr he den Kram an Bäcker Blank verkofft, de dor nu noch in wahn un vör den he mit Stuten gung. Nu harr he sien ole Gesundheit wedder un sien oln vergnögten Sinn, de em nich wedder afhann' kamen schull, solang he wackeln kunn.

Dar schein Grund in, dat kunn ick verstahn. Mi düch ok, en vergnögter Leben woor nich möglich sien, as so in'e Morgensünn op Tellingsted to mit frische Stuten to loopen. Ick harr mi dorto hergeben kunnt. Un wenn he mi bi Gaushorn adjüs sä un ick nu alleen den Footstieg na den Brun Barg ropwanner, so seeg ick em noch eenmal na, ehr ick na Tellingsted dalböög: wat he vergnögt in't Dörp rinsmök un in een vun de ersten Hüser verswunn'n.

So gungn unse verscheeden Weg' int Paradies.

De Ankunft bi Hansohm weer natürlich erst dat schönste. Ick woor empfungen as en Prinzen un wenn ick naher vör de grote Stalldör över de Straat op't Gelänner seet – dar leep de Slüs' beek dicht vörbi – so seet ick dar as de König: de Knecht, dat Mäden, de Kedenhund, de Dachshund, de Speelkameraden keem' un begröten mi, un all as se spreken kunn, harrn se Fragen, de mi noch klingt as dat Beiern, womit man een Fest inlüdt: »Ok mal wedder in Tellingsted, Johann? Mit Hansohm kam? Op en acht Dags Tied?« Un de acht Dag' legen lingelang vör mi utreckt, vun'n Morgen bet to'n Abend as luder Glück un Seligkeit. Denn hier seegen sogar de Bettlers un de Kröpels vergnögt ut, wenn se mi sehn, un jede Gestalt weer as en Bloom, de eerst eben bespreekelt is, oder as en Gaarn na en Fröhjahrsregen. Dar duken Gestalten op, de ick kum wedderkenn', se weern gröter woorn oder old woorn oder harrn en annern Rock an: Aver alle kenn' se mi un ick muß mi mit se torechtfinn' as mit ole Bekannte. So dicht wuß Fründschop un Leev in Tellingsted!

Man kann't so hebbn in Droom, een is to Moot as in Himmel, se kamt, de man garnich kennt, dat is en Glanz, de man garnich glövt: aver se seggt een, dat't je do un do weer, un man fehlt mit Verwunnern, dat de Seligkeit keen Droom is un de Gestalten oldbekannt sünd: so weer mi oft bi'n Wedderkam.