Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Johann Hinrich Fehrs

Maren

KAPITTEL SÖSSUNTWINTIG

Wat Been harr un man eben krupen kunn, müß na Kassen Mollt sien Huus. Ok Neels Kiwitt stüür dar hin un keem graad in den Ogenblick an, as de Buurvaagt wedder weg gung, üm na Stadt to riden. Noch stunnen dar veel Lüüd rüm, aver de Kinner harr Jochen wegjaagt. De Lüüd weren still un sproken lies, as wenn se in en Dodenkamer weren. So opmarksam weer dat ool Leemlock noch ni mit Ogen afsöcht waarn. Dat weer sach an Ümfang wenig gröter as en Döschdeel, aver in de Merr deep un dat ganze Jaar voll Water, ok in 'n drögen Sommer. En lütt Stegelsch weer an 'n Rand anbröcht; dar waar Water haalt, ok woll mal Tüüch spöölt, un op een Siet weer dat Över afschreegt, för 't Vee to en Börnstell. En Soom von Leesch, Kattenkülen un Reet stunn an den Rand, in de Merr blenker dat klare Water, hier leet de depe Grund keen Leben opkamen. Bi de Kuul, de dörtig bet veertig Schritt achter Kassen Mollt sien Gewees liggen dee, seeg dat recht nusselig ut. Hier lager Kassen allens af, as 't schien, wat em op de Hoffstell in Wegen weer: Holt, Buschwark, tobraken Eggen un Plöög, Wagenrööd un allerlei Reschop. Jarenlang leeg dat dar, Snakenkruut, Gras un Falenfööt wussen dörch de Radspeken, Egg un Ploog weren rosterig un half in Gras un Kruut versteken.

Dicht an den Stigg, de von de Hoffstell na 't Stegelsch gung, leeg in 't hoge Gras ünner en Bettlaken Wiebn Mollt. De Liek dörf nich anröögt warrn, bet he mit de Herrn ut 'e Stadt kamen dee, harr de Buurvaagt seggt. Jochen Haack harr de Wach un seet mööd op en dicken Boomstamm, de ok bina von Gras un Kruut todeckt weer.

»Worüm staat Ji hier noch rüm?« reep Jochen halfluut en Tümp Deerns un Wiver to; »wenn de Herrn ut 'e Stadt kaamt, denn warrt Ji utlümmelt un wegjaagt.«

Se trocken sik en beetjen wider trüch, bleben aver an Kassen Mollt sien Gaarnpoort staan.

Neels Kiwitt stunn noch an de Kuul un bekeek de Stell, wo de Liek rutfischt weer. Leesch un Reet weren dalböögt un afbraken, dat Gras an 't Över leeg glatt streken, all na een Siet un weer natt un lemig. He söch un drisel wider.

»Ni to neeg an de Liek ran, Neels, komm hierher, kannst dat in 't Sitten beseen«, see Jochen.

Kiwitt sett sik mit en Stönen neffen den Schütter. »Wat? wullt doch unmööglich...?«

»Ik will wat eten, ja, bün rein holl un boll.«

»Dat Du sowat kannst! Ik kunn keen Kroom dalkrigen.«

»Wat anner Lüüd satt maakt, dat maakt mi hungrig, Neels!« He wickel en Enn Mettwust, dat em sien Fru mit en Knacken Broot tosteken harr, ut en gries Drüttelpapier, denn kroop he op alle veer an den Rand von de Kuul un haal dar mit 'n langen Arm en lütten Halfplanksbottel rut. »Heff em en Stunnstiet in 't Water stellt – is nix schöner as kolen Kööm!« see he un seeg den Buddel ganz verleevt an. »Wullt en Sluck nemen?«

»Nee, nee, Jochen! Kööm, de in dat Water...«

»Büst ni klook! So stopp man Nees un Mund to, Neels, denn in de Luft, de Du jeden Ogenblick inslucken deist, starvt man ümmerto de Minschen weg.« He beet mal in 't Broot un schoov en Happen Wust na.

»Wo süüt se ut? Kann ik mal dat Laken oplöchen?«

»Nix dar, Neels! denn wüllt s' dat all«, see he en beetjen mösam. »Süüt elennig ut – as en Minsch, de ut 't Leben rutprügelt is!« Kluck, kluck! he neem eerst en Lütten. »Enerlei, de Kööm is goot!« He haal mal hooch Aten.

»Wokeen hett eer hier ruthaalt?« froog Neels lies.

»Kassen sien Knecht. Wull de Peer börnen un seeg de Töffeln op 't Water driben – dar hett s' legen, eben achter 't Leesch.« He wies mit dat Klappmest, dat he in de rechte Hand harr, na de Kuul rin. »Kopp na ünnen, Röck man eben to seen. Mit de Hand kunn he eer nich aflangen, so hett he eer mit 'n Misthaken ranhaalt un rutsleept, kannst seen.« He wies op'n Grund.

Kiwitt weeg den Kopp. »Arm, arm Wiebn! Un weer mal so smuck un fee!«

»Ni waar? De ünner 'n Bruutkranz! Aver witt as de kalkte Wand – ach, se harr wünschen schullt, dat se häßlich west weer as en Spöök!« He brook sik en Stück Broot af un smeet dat in den groten Mund. »Trüch dar!« He stüür mit beide Arms en Tümp Jungs, de wedder neger sleken weren.

»Wo is Kassen Mollt?« froog Neels.

Jochen wink mit de Wust na 't Schoolhuus. »Bi sinen Swager.«

»Bi Persepter? harrn sik jo vertöörnt.«

»Kassen hett Larm mit alle Welt – wo schall he hin, wenn he sik versteken will?«

»Versteken – worüm?«

»Wenn de Liek hier ni legen harr, weren de Lüüd em sach to Kopp gaan. Klaas Lamack, de em al lang ni gröön is, gung an em ran un see, he un Elsbe Suhr müssen von dat Water slucken, worin Wiebn verdrunken weer, dat dee eer goot. Ik un de Buurvaagt harrn man to stüren, em un anner jung Lüüd to begöschen. Överhaupt dat Jungvolk! In düss' bunten Jaren is dat veel unbanniger waarn, dar is ni mit to spaßen, wenn mal wat passeert, wat nich in 'n Kalenner steit.«

»Weer Elsbe Suhr ok hier bi de Kuul?« froog Kiwitt.

»De schull sik waren!« – Jochen neem en Sluck un luur denn mal röver na 'n Segen, wo de Stadtherrn herkamen müssen. »Een Godes hett de Saak: Elsbe Suhr warrt wi los, de kann hier keen acht Daag bliben.«

»Du meenst, se un Kassen kaamt in 't Tochthuus?«

Jochen schüddkopp. »Doorheit! So licht is dat nich. Wokeen will seggen, wat Wiebn in 'n Dood dreben hett? Wo is de Kläger? De dar – he nück mal röver na dat Laken – seggt nix meer, de Lüüd in Huus swiegt still, un wi annern köönt nix bewisen.« Jochen wisch sik de Hannen en beetjen af in 't weke Papier un streek sik mit 'n Ärmel mal över 'n Mund, he weer klaar mit sien Maaltiet. »De gröttste Schuld in düt Truerspill hett na mien Menung de Vader von Wiebn«, see he lies to Neels. »De joog den Schoolmeister von Bistörp, mit den se sik enig weer, op en ruge Aart von de Döör, weetst Du, un denn waar se dwungen, Kassen to heiraten. De Ool wull an dat Geld ran un harr sach geern sinen Swigersöön utplünnert, üm sik wedder op 'e Been to bringen, wenn Kassen ni beide Füüst toknepen harr. De Schoolmeister gung na Amerika, un in düsse Daag höör ik man, dat he dar starben is. Wiebn hett dat ok seker to weten kregen, denn Stuten-Stina hett eer mennich Breef tosteken, de von güntsiet kamen is, ok körtlich eerst as se mi vertell. Nee, Kassen hett nich alleen schuld, un wenn he sik toletzt mit Elsbe Suhr inlaten dee, so harr dat sien Uursaak. Sien Fru stupp em af un wies em von den eersten Dag an, dat he eer in de Seel toweddern weer, eer weer 't ganz recht, dat he blangbi gung. – Wat nu?« froog Jochen över de Schuller, as he Bartel Rolff dweer över de Koppel ranstörten seeg.

»Se kaamt! se kaamt!«

»Ni so luut, Jung! Sünd se al in 'n Segen?«

»Nee, aver bald. – Hest Du Vader vertellt, dat ik Elsbe Suhr wat nasungen heff, Jochen Haack?«

»Versteit sik, ik see Di dat jo, Bartel. Hest Dien Jackvoll kregen?«

»Dat harrst ok laten kunnt! Wi hebbt Di jo nix toweddern daan!«

»Snack, Bartel! Ik bün Schütter för 't Dörp un mutt sowat ni düllen – heff Ju jo waarschuut, wat wullt Du?«

»Hett dütmal noch goot gaan! Aver Vader dran mit de Hunnpietsch. – Du, Elsbe Suhr müß hier in 't Leemlock versapen warrn as 'n Katt!«

»Schaam Di wat, Bartel! Maak, dat Du na de Schoolkaat kommst, un segg Persepter un Kassen Mollt bescheed.« Darmit geev he em en Schubs. »Is en verdeuvelten Bengel, jüst as sien Vader, as de so 'n Jung weer.«

»Ik ga, Jochen«, see Neels un seeg noch mal verlaren över Liek un Leemkuul. »Düt is för lange Tiet en grulich Flach!«

»De Jungs warrt dar sach ni meer in baden, un dat is goot, dat Lock is garto gefeerlich.«

Neels böög op 'n Buurknüll af, wo noch veel Lüüd rümluren, woll üm den Buurvaagt mit de Herrn kamen to seen; he sleek den Stigg, de achter Paul Struck sien Gewees rümgung, dal na den Möölnbeek. Hier weer 't still un eensam, em sprook nüms an, un dat weer em ganz recht. De Sünn weer eben to Rau gaan, över Wisch un Beek leeg en wittgrauen Daak, un in 't Oolndieksholt weer 't al schummerig. Keen Lufttog, allens still, nix röög sik as dat Water in 'n Beek, dat aan Luut ünner 't Stegelsch dörchsleek ümmerto, man ümmerto. De Meister stunn en Wiel un löön sik gegen en dicken Ellernboom – he kenn em von sien Kinnertiet her. Veel Water weer sietdem bargdal lopen, mennich ool Fründ, de hier in den Beek mit em sik baadt harr, weer storben oder över Land un See gaan, Minschen un Tiden weren anners waarn. – De knasterige Ellern harr noch sien düstergröön Sommerkleed, de annern Bööm waarn al bunt, de Bläder schinen root un bruun, un dar wider rop an den Beek nüül de grote Fleddereesch över 't Water un wies en breden goldgelen Poll, as harr sik de ool Boom noch mal smuck maakt un en gülden Kroon opsett. Aver sachen sweev Blatt na Blatt dal in 't klare Water, dat daalwarts trock ünner 't Stegelsch dörch man ümmerto, ümmerto, Gott weet wohin.

De Meister haal mal hooch Aten un gung wider. Em weer elennig, trurig, bang tomoot. Weer 't de Truer över Wiebn? He harr eer knapp kennt, harr eer blot ganz wietlöftig mal seen. Wiebn gung na de Hochtiet ni meer to Mark' un to Kark, ni na Köst un Kindelbeer, se weer in Kassen Mollt sien Huus lebennig begraben as in en Tochthuus. Jawoll, beduurt harr he de arm verraten Fru al lang – schull he truern, dat eer nu Krüüz un Klaben afnamen weer? Daröver kunn man sik jo freuen. Gewiß, se harr sülben den Dood söcht, aver wüß he, wüß dat een Minsch in Dörp, wat eer to Water dreben harr? Wüß Wiebn sülben, wat se dee, as se en Enn maak? Wat see Pastor Kuß domals, as he insegent waar? Hand an sik leggen, is grulich un trurig, weer sien Woort, aver waar Di, so 'n Minsch wat natosmiten un em Seel un Seligkeit aftospreken! Uns' Herrgott hett en groot Erbarmen, veel gröter as wi verstaan köönt, för all de arm Selen, de flunklaam un an alle Leden tobraken em to Föten störrt.

Wat domals de ool Herr seggt harr, weer noch Evangeeln för em, so ok düt trööstliche Woort. Un dochen wullen de kolen Gedanken, de bi Liek un Leemlock sik as en swaar Last op de Seel leggt harrn, ni wiken. Eerst as he gnatterig anbellt waar von Wever Raav sien rootbrunen Fixköter, seeg he üm sik, as keem he ut 'n Droom, un streev denn mit grote Schritten dörch 't Möölnholt na sien Kaat, he wull an de Arbeit.

Mariken stunn in de Döör un luur al op em. He harr still in sien Warkstell gaan wullt, aver denn holp dat nich, he müß eerst wietlöftig vertellen, wat he seen un von Jochen höört harr. Mariken ween un reep: »Wat en Truerspill! wat en Truerspill! Dar kunn man jo sien egen Noot över vergeten! Du leve Gott, wenn uns' Niklaas...« Wider höör he nix, rasch gung he na de Warkstell un sloog op 'n Aart de Döör achter sik to, dat Mariken sik verschraak.

Neels Kiwitt weer egentlich en glücklich Minschenkind. Allerlei Sorg un Last, ünner de anner Lüüd knurrt un klaagt un luut stöönt, droog he mit Lachen; he weer as en tagen Schostergesell, den sien Fellisen op de Wannerschop ni to swaar warrt. He fung lütt un mösam an as Meister, wüß in Anfang oft nich ut un in, un wenn Mariken em ok bistunn, sparsam weer un flitig, so harr he von eer doch keen recht Opmuntern, em feel oft de Sünnschien in Huus, de en gode Huusmoder bringen kann. So droog he eer ok noch mit, wenn 't mal swaar gung, ja he dee dat veelmals mit Spaßen un Lachen: Ik will den Sack woll dregen, lütt Mike, Du magst stönen, een schall 't jo man doon.

Aver al siet en Reeg von Weken weer dat anners mit em, he weer still, swiegsam, un man ganz wietlöftig höör man sien vergnöögt Lachen. Neels Kiwitt harr een Stell in sien Gemööt, dar weer he week un kettelig, dar kunn 't en lütten Stoot un Druck doon, em laam un flau to maken. Sien Niklaas weer all sien Glück un Höpen, wat den drapen dee, dat dreep em mit un maak em licht nüsselig un unseker.

Un mit sinen Niklaas stunn 't ni goot. He weer ni meer op de Dronning Maria; al in 'n August weer he mit sien Kameraden gegen gefangen Dän utwesselt un leeg nu bi Preetz in Quarteer. Gesund, ja, aver in en Verfaat, dat sien Öllern Sorg üm em harrn. As he ni mal op Uurlaub kamen dee, reis' Neels hin, denn de Breef von Niklaas weer so kort un koolt un snaaksch; un wat he do to seen un to weten kreeg, daran droog un gruvel he nu al wekenlang. –

Neels Kiwitt seet ok nu deep in Gedanken op sinen Schosterbock, aan de Hannen to rögen. Dat gruliche Unglück, wat em eben ut Leemkuul un Leilaken angluupt harr, Mariken eer weeleidig Gesicht un eer Woort, allens maak em bang. Na en Wiel steek he sien lütt Lamp an, bi Licht un Arbeit waar em beter tomoot, much he denken. Jakob, de Gesell, keem trüch un wüß veel to vertellen, aver de Meister höör knapp hin und geev halve Antwoort. As se to 'n Eten ropen waarn, see he to Jakob, he schull man alleen gaan un de Meisterin seggen, he harr kenen Hunger un wull nich eten.

Na en Ogenblick keem Mariken. »Mein Gott, Neels, wat hest Du?«

»Hett Jakob dat ni bestellt Mariken?«

»Ja, dat woll, aver...«

»Denn weetst Du jo bescheed! Ik will alleen ween, höörst Du!« Darmit greep he na Kasper Knees sinen Kleistevel, de em grad neeg stunn.

»Hm hm, wat dat woll ist« kümmer Mariken, gung aver un sett sik mit Jakob, Trina un Hannes an 'n Disch, eten dee se nix.

As Jakob sik naher wedder op 'n Schosterbock setten wull, waar he to Bett schickt. Achter em her dröön de Hamer von den Meister, de tokeer gung, as harr he den ganzen Dag nix daan un wull 't nu inhalen. Wenn he aver glööv, sien Kopp schull darbi to Rau kamen, so weer he doch op 'n Holtweg; in Gegendeel, he hamer all sien Gedanken waak, de nu üm em rümhummeln un sungen un em ansproken.

Se vertellt em, as se al wekenlang daan hebbt, se vertellt em von Niklaas, von sien Glück un Unglück. He süüt sinen Jung in Flensborg mit en Hurra an 't Land springen, Kameraden schüdd em de Hand un wüllt em mitnemen in eer Quarteer. He weert af un sett sik gliek op de Baan. – Na Kiel, na de Bruut! Dar is al de Dänsche Straat un dar dat smucke Huus, de Döör steit apen. Puti bellt em lustig an un danzt üm em rüm, de Hund mag denken, dat de Rottenjagd nu wedder angeit – wat freut dat Tier sik! Denn süüt de Moder em, nödigt em rin, is aver hiddelig un snaaksch un maakt allerlei krusen Snack, un op sien Fraag na sien Therese schüdd se em en ganzen Sack voll Redensaarten vör, worut he so veel verstaan deit, dat sien Bruut em loslaten hett, dat allens vörbi is. Niklaas will eer seen, se schall em dat sülben seggen un verklären, dat kann he verlangen; aver se is, as de Moder seggt, in Hamburg bi de Verwandschop, se will sik dar vermünnern un verhalen, de Saak hett eer bannig mitnamen. Wat he denn verschüllt hett, dat se em so stapelboots den Looppaß geben deit, fraagt he noch. De Moder weet dat ok nich, se versteit de Deern nich, he mutt eer sach durch en slimm Woort vertöörnt hebben, meent se. Denn gifft se em en groten Pack Breven, de he an sien Bruut schreben hett, un den Ring, un darbi wünscht se em heel veel Glück un Segen un he schall sien goden Öllern gröten. Niklaas steit dar, as Lot sien Fru, de sik ümkeek na Sodom un Gomorrha, dat in Füür opgung. He weet nich, op he wenen oder lachen schall, Graam un Gramm wöölt em in de Bost. Denn ritt he den Ring von 'n Finger un smitt em op 'n Disch, seggen deit he keen Starbenswoort meer, de Saak is em garto toweddern. He geit dal na 'n Haben, un dar dröppt he tofällig de lütt pummelige Kööksch von den Sepenkaker, de em gliek wedder kennt un vergnöögt de Hand gifft. »Se seet wat klöterig ut, Oberjäger«, seggt se duursam, »weer de Köök op Dronning Maria wat schraag?« Niklaas schüddkoppt: »Nee, aver mien Bruut...« »Ach, weet Se dat al? Un darüm so sluukorig? Na, dar danken S' den himmlischen Vader, dat de nich Eer Fru waarn is! De sett de Mannslüüd af as de Jacken – all na de Jaarstiet en annern Brüdigam, mitto sach twe togliek. Se verslitt veel Frünnen un veel Schowark – liggt sach in Bloot un Foot! De an veel Mannslüüd rümlickt, leert jo Ünnerscheed kennen – se mutt dat weten!« – »Donnerwetter!« röppt Niklaas mit en rootbrunen Kopp, »dat se in Hamborg is, sünst wull ik...« – »De in Hamborg? hahaha!« lacht se mit groten Mund, »wokeen hett dat seggt?« – »De Moder!« – »Ja, de mutt veel üm eer Rackersdochter doon, ok legen. Fräulein Theres' is to Huus un maakt sik sach smuck für eren nien Schatz – dat is en nibackten Dregunnerleutnant, mit den se jeden Dag spazeren geit: güstern weren se to Ball bi den Senater Timm, se keem eerst Klock veer to Huus.« – »Woneem pleggt se to spazeren?« fraagt Niklas un em bevert dat Kinn darbi. »Se wüllt doch nich...? Wenn Se wedder mit eer anbinnen wüllt, denn köönt Se sik de Ümstänn sparen, dat bring ik alleen un vondaag noch fardig. Se müch eren Oberjäger bannig geern liden un see letzt eerst, Se weren doch de smuckst west von altosamen, de se an de Hand hatt harr – schaad, dat dat Jägerkorps ni meer in Kiel liggen dee. Schall ik mal...« – »Nee nee!« röppt Niklaas un weert mit beide Hannen af, »dat is jo gresig!« – »Ja, dat is 't jo sach. Aver Se mööt de Saak nemen, Oberjäger, as se is. De Theres' is egentlich ni slecht. Eer Öllern sünd wiet her, ut de poolsche Gegend oder gar ut Berlin, weten Se, dar sünd de Lüüd in so 'n Saken anners. Al as Kind heff ik mien Noot mit eer hatt. Wenn se mi mal von de Hand leep na en Wisch rin, üm Blomen to plücken, denn harr ik mien grote Not, eer man wedder rut to krigen. Denn wenn se een schöne Bloom plückt harr, lock eer al en anner, un so sneer se ümmer wider rin in 't Gras. Ik müß rin un eer rutdregen, sünst harr se ni wedder trüch funnen. Un nu geit eer dat so mit all de smucken Soldaten. Se plückt sik en groten Struuß von luter... Aver nu lopen S' mi doch ni weg, Oberjäger – adüüs! adüüs! wenn Se na Kiel kaamt, denn...« Wider höört Niklaas nix, he geit mit lange Schritten dribens weg, man ümmer wider, ut Kiel rut un in een Tuur na Preetz...

»Neels, wullt Du ni rinkamen? Ik heff Di en Taß Kaffi kaakt.«

De Meister verschraak sik bina. »Bün noch ni klaar, Moder, weg dar! Döör to!« Denn hamer he op en Stück Saalledder, dat de Warkstell dröön. Harr Kasper Kneen denn so 'n Iel mit sien Steveln? Neels dach anners, Kasper harr de Steveln güstern eerst bröcht, de kunn noch töben. Aver mit sien Gedanken müß he doch endlich to Heck kamen, he queel sik nu al wekenlang darmit, siet den Dag, as he Niklaas in Preetz opsöch un sik dar allens vertellen leet. Ni to verstaan! Weer 't denn dat eerste Maal, dat en falsche Deern eren Brüdigam den Looppaß geev? Harr he ni sülben sowat beleevt as Gesell in Kopenhagen? Wat schull sien gode Jung mit so 'n Lischen Allerlei, de jeden tolacht un ansingt, den se liden mag? Darin harr Mariken ganz recht: goot weer 't, dat he rechttidig loskamen weer von de Deern. Aver Mariken harr dat in düssen Fall lichter, eer weer von Anfang an de Bruut ganz toweddern, se wull överhaupt eren Niklaas ganz för sik beholen. Un dochen weer ok se ni vergnöögt. Nu arger un gräm se sik, dat Niklaas partu nich op Uurlaub kamen wull un dat he dat Kieler Postüür ni mit en Gottloff achter sik smiten un vergeten kunn. All Daag en suur oder en weeleidig Gesicht! Dat weer keen reine Truer as domals na de Slacht von Friederic; Mariken harr sik, as wenn se de ganze Welt gramm weer, dee knapp den Mund apen un arbei in Huus rüm, as weer allens ut Spoor un se müß wedder Ordnung schaffen. Sien Snacken un Spaßen, womit he eer sünst ümmer wedder üm de Eck dreit harr, weer dütmal för de Katt; se stupp em af um froog em, ob he kindsch waarn weer oder se. Un as he mal de Bibel rantrock un see, dar stunn schreben, en Söön waar Vader un Moder verlaten un Bruut oder Fru nalopen, dat weer nu mal so, Öllern müssen sik darin finnen, da waar Mariken ganz balstürig un reep: dat weer ni waar, sowat stunn nich in de Bibel, dat harr he woll ut sinen olen smerigen Kalenner fischt. Un dat Unglück wull, dat he den Spruch ni wedder finnen kunn, op keen Aart. He gung na Doortjn Holm, de de Bibel all Daag op 'n Disch harr; se kenn den Spruch woll, kunn aver ok ni seggen, wo he staan dee, un Persepter oder den Paster wull he ni fragen, weer 't ni noog, dat Jakob un Trina den Tostand in sien Huus kennen?

So harr Neels Kiwitt söben Regendaag in de Week, un he kunn dar nix bi doon, sien Mariken höör ni meer na sinen Spaaß un glööv nich an sinen Eernst. Un markwürdig weer 't, dat ok sien Niklaas man half hinhöör, as he em trösten dee un em vermaan, he schull sik vör de poolschen Deerns in acht nemen, dar weer ni recht Verlaat op. Schull de Jung wat markt hebben? Seggt harr he 't nich, aver he harr 't dacht un müß dat noch ümmer denken: jammerschaad weer 't, dat sien Söön ni de Swigersöön von den riken Sepenkaker waarn weer, he harr so nett dat grote Geschäft övernemen kunnt un prächtig in de Woll seten.

En Ogenblick huckt de Meister ganz krumm un still un kickt stief vör sik hin. He süüt sinen Niklaas vor sik in en finen Rock, in slowitte Kragen un Manschetten, Fedder achter 't Oor, anlöönt an en groot Pult merrn in 't Kantoor, wo en ganz Reeg Schrivers sitt an Dischen un Pulten. Dat geit ut un in. Nu sprickt he graad mit en Koopmann ut Husum, de will Seep köpen för 't ganze Jaar, gröne Waschseep, darto witte, gele, rosenrode Seep in Stücken, inslaan in smuck Papier un mit en schönen Ruch. En heel groten Posten, denn düsse Mann is keen Kramer, nee, en Grootkoopmann, bi den de Kramers eer Waren inkööpt. Un achter den luurt al en Schipper, de Fracht söken deit för Lübeck. En Sidendöör deit sik apen un en stramm Jung springt rin von 'n Jarer söß. »Wat wullt Du hier, Neels?« – de lütt smucke Bengel heet na sinen Grootvader. »Moder hett anspannen laten un is utföört«, seggt de lütt Kruuskopp en beetjen benaut, denn in 't Kantoor mag de Vader ni geern dat Görenvolk hebben. »Is utföört? alleen?« – »Nee nee, mit den Dregunnerleutnant...« Rumms! dat Bild fallt in granaten Stücken.

Meister Kiwitt sprung op un kegel den Stevel in de Eck. »Dat Satanswief!« dröön dat dörch de Warkstell, »de weer jo weert...« He keek sik mal bisterig üm, as wenn he wat söch. Dar stunn Jakob sien Schosterbock, dat Schootfell hung an de Wand, de Stööl wider trüch weren lerrig, op 'n Disch twischen Aben un Döör leeg noch de ansneden Hutt, dat Schostermest darbi, hooch ünner 'n Böön dat Boort mit de weken Lammfellen, Töffeln un Steveln weren verstreut op de Leemdeel – allens as sünst. Blot sien Schosterkugel seeg sunnerbar ut un gluup em an as en Oog, dat ut 'n Kopp reten is; eer Licht weer ganz anners as sünst, ni fründlich un fraam, nee, dat sprung dar rut as Füür un blitz em füünsch, tücksch an, dat he sik mit beide Hannen in dat Haar greep. Un in sinen groten Kopp hummeln de Gedanken, dat suus un brumm un dröön em in de Oren, as stunn he in en Grüttmööl, un ut all den Larm klung em 't rut: Schaam Di wat, Neels Kiwitt! schullst Di wat schamen! büst kalvsch un appeldwatsch! Wat schall Dien prächtige Jung, de Niklaas, mit en Fru, de ok noch en Dregunnerleutnant an de Hand hett! Bölkst hier rüm in Dien stille Warkstell, as weerst Du unklook oder besapen! Büst op 'n Puckel ni klook! hest en dretöllig Brett vör 'n Kopp nu al wekenlang! Wat hett Di to en Keerl maakt – sprick! Du hest Huus un Gaarn un Land un dre Kö, Geld un Kredit so veel, as Du bruukst – wo hest dat her? wat? Hest dat stalen, funnen, arvt oder ranfriet. Nee, ach nee! De Arbeit hett Di op 'e Been stellt un to 'n Keerl maakt, de frame stille Arbeit, sünst garnix! Un Mariken un Jakob un Trina hebbt holpen, un ji sünd alltosamen glückliche Minschen darbi waarn! Is 't ni so? sprick! »Ja, dat is warraftig waar!« reep Neels Kiwitt so recht ut Hartensgrunn. »Un nu weg mit den ganzen Krempel, weg! weg!« He feeg mit beide Arms forsch achter sik, as wull he allens von sik wegraken, wat em den Kopp rein dumm un nüsselig maakt harr. In den Ogenblick kriesch achter em en Stimm gresig op, un darbi höör he en dumpen Fall. He drei sik mit 'n Ruck rüm un seeg nu, wat he anricht harr. Dar leeg Mariken twischen Steveln un Scho un stöön, he harr eer mit sien groot Schosterhand en Slag an den Kopp geben, dat se rümfloog as en Haverhock bi 'n Windstoot.

So lang he denken kunn, harr Neels Kiwitt ni so 'n Schreck kregen. He stunn dar mit krumme Kneen, de Finger sparrwiet ut'nanner, un sien groten Ogen glupen sien lütt Fru an, as weer se en Spöök. Aver man en Ogenblick. Denn bück he sik dal un böör eer op, neem eer in 'n Arm un op 'n Arm, snack un flöök un lach un beduur un küß eer in een Aten. »Mien arm Mike, mien lütt Pummel, wo kommst Du her! Esel ik, dat ik Di slaan heff! Man still, man still, mien lütt Muus, ik wüß jo nich, dat Du achter mi stunnst! bün jo ganz unschüllig – so höör doch!«

»Aver Du seest ümmer: Weg! weg!« snucker se.

He sett sik op 'n Schosterbock un neem eer op 'n Schoot. »Deern, ja, aver ik meen Di jo nich, ik meen jo mien dwatschen Gedanken!«

»Hest mi rutjaagt, as ik...«

»Jawoll, ja, ja, Mike! Ik prügel mi graad mit mien Gedanken, Du höörst jo! In so 'n Tostand mußt Du mi ni to neeg kamen, lütt Rott, denn sla ik achterut as en Uurhingst, denn höör un see ik nix un kenn minen Herrgott nich. Un nu en Vörslag, mien lütt Mike: Du geist nu nett to Bett, un wenn Du Di wedder krall un krötig slapen hest, denn giffst Du mi de Muulschell dredoppelt wedder. Sitt doch still, lütt Muusch! Du kannst Di de Stell utsöken, achter un vör, nerrn oder baben, as Du wullt. Aver een Beding – so höör doch! – een Beding: Du nimmst blot Dien lütt fett Hand, wider nix! kenen Spannremen., Bessenstööl oder Füürtang – ha ha ha! büst warraftig ümmer noch spattelig as en Veerwekensfarken!«

Mariken harr sik loswruckt un stünn nu vor em mit en kreevroden Kopp un rein ut 'e Puust. »Ik will ni to Bett, Du schallst eerst Kaffi drinken!«

»Ok dat noch! Wat büst Du för 'n söten Pummel!« reep he un strakel eer de Backen. »Ja, nu wüllt wi Kaffi drinken un mal recht vergnöögt ween, Mike!«

Do klopp en Finger an 't Finster, un as se opkeken, grien dar en rundes Appelgesicht in de Ruten! »Neemt mi mit!«

»Olle Pottenkiker, man rin, de Huusdöör is apen!« lach de Meister. Mariken leep na Köök un verkroop sik.

Jochen Haack stölter mit swaren Foot rin na Deel. »Wat harrn Ji denn vör? rein as Bruut un Brüdigam!«

»Geit de Polizei ganz un garnix an, Jochen! Un wenn ik morgen en Jackvoll krieg, so is dat mien!«

»Nimmt Di ok nüms af, hä hä!« Jochen sien runden Ogen lepen mal över 'n Disch. »Hm, Kaffi! un kiek mal! Mettwust un Leverwust un Kees op 'n witt Dischlaken – leevst Du aver riev!«

»Wen ein tugendsam Weib bescheret is, den wird Nahrung nich mangeln, seggt de Bibel, Jochen. Sett Di ran!« He gung na de Kökendöör: »Moder, komm rin – en Taß för Jochen – he will vertellen.«

»Ja, ik kaam – gift em man eerst mien Taß!« klung dat en beetjen benaut torüch.

Jochen leet sik ni nödigen. Em dee de Kaffi goot, he harr in veeruntwintig Stunnen knapp en Oog todaan. Un Neels mark nu eerst, dat he hungrig weer as en Wulf, dat smeck em ganz unbannig. So waar wenig seggt, äver goot tolangt.

Endlich keem Mariken. Se seeg en beetjen dick ut 'e Ogen un harr sik en natten Koppdook ümbunnen. Jochen, de sik jüst den letzten Happen in sinen groten Mund smeet, keek eer verwunnert an: »Deern, wat hest? Koppwee?«

»Heff fullen un mi den Kopp stött – aver slimm is 't ni waarn.«

»Fullen? wo keem dat?«

»Dat will ik Di seggen, Jochen. Wat uns' Herrgott maakt hett, dat mutt so goot ween un so versliten. Aver wenn he mi fraagt harr, denn harr de Minsch op sien Achtersiet ok noch twe Ogen kregen, oder wenn he dörchut sparen wull, so harr ik een von uns' beiden Ogen in de Nack plant, dat de Minsch ok doch seen kunn, wat achter em krupen deit. Mien Mike, schallst Du weten...«

»Neels is dwallerig, Jochen, höör ni darna hin!«

»Hä hä, is man goot! Bi de Leemkuul weer he bannig sluukorig.«

»Sünd de Herren ut 'e Stadt dar west?« froog Mariken.

Jochen nück. »Ja, aver veel to vertellen heff ik nich. De Fisikus befööl un bekeek de Liek un froog Kassen, wat de Plackens to bedüden harrn an Kopp un Bost, ob Wiebn fullen weer oder sik stött harr. Kassen seeg ganz eerdgeel ut, un de Ogen legen em noch holler in 'n Kopp as sünst. Ja, see he, vör en paar Daag harr se na de Hilgen ropstigen wullt, üm Eier to söken, un weer von de Ledder hindal fullen op de Leemdeel. He harr eer opschrien höört in 'n Peerstall un weer eer to Hölp kamen. As de Lüüd fraagt waarn, wüß nüms wat darvon. De Justizraat waar opmarksam un fööl beter na. Kassen müß utföörlich beschriben un müß seggen, woneer dat west weer, wo de Lüüd sik wieldeß opholen harrn, wosaken se fullen weer un sowat. Sien Gesicht weer darbi as in Steen uthaut; blot as de Justizraat ümmer neger nafroog un andüden dee, dat he meer wüß, sprung sien Oog na Detelt Rolff röver un schuul em an, dat man bang warrn kunn. De Lüüd waarn wedder afhöört, aver dar keem nix to liggen – se sünd jo all bang vör em un wüllt garni geern wat mit dat Gericht to doon hebben. Ja, weer de Grootknecht bi Kassen Mollt, de al jarenlang dat Elend dar anseen hett, en Keerl as Klaas Lamack, denn harr de Richter wat to weten kregen. – Nu waar nafraagt woneer Wiebn woll in de Leemkuul verdrunken weer. De Fisikus meen, se kunn sach dre bet veer Stunnen darin legen hebben, ganz genau weer 't ni to seggen. En Glück för Kassen, dat he al Klock negen mit den olen Schimmel, den he verköpen wull, na Kellnhusen to Peermarkt reden weer un eerst üm hinto Klock dre to Foot wedder an 't Huus keem. Knapp is Kassen weg, vertell de Grootdeern, da süüt se de Fru wat in 'n Platen röver dregen nat 't Backhuus, wo ok de Waschköök is. Wiebn kickt bang un dodenbleek üm sik un hett dat ilig. De Deern is nischirig, geit eer na un maakt sik dar en Warf. Se finnt Wiebn bi den Waschketel op de Knee liggen, en groten Packen Breven vör sik, de se ut'nanner breedt un een bi een in 't Füür smitt – darbi lißt se noch düt un dat un weent darbi. Lisen geit de Deern wedder weg, Wiebn warrt eer garni wies. – Ob dat woll Breven von em west weren von de Brüdigamstiet her, froog de Justizraat. Heff eer nie en Breet schreben! gnurr Kassen. Ob he denn wüß, wokeen eer woll schreben hebben kunn – de Vader vellicht? – Wüß he nich, stött he rut, weer em ok ganz gliekgüllig. – Ob se sik goot verdragen harrn, waar wider fraagt. Kassen waar en beetjen unruig, un wedder weren sien Ogen voller Gramm, as he röver schuul na Detelt Rolff. Dat kunn he graad ni seggen, see he düster. Sien Fru harr em von Anfang an minnachtig behandelt, nix von em weten wullt un em ümmer wedder graadut seggt, dat se em ni liden much. Dat kunn sach den sinnigsten Mann unklook maken, meen he. Em waarn noch sünst allerlei Fragen vörleggt, aver dar keem nix bi rut. Allens waar von en lütten Sekretär dalschreben. Achterna gungen de Herren noch op en half Stunn röver na den Buurvaagt, un denn fören se weg.«

»Un Elsbe Suhr...«

»Is garni nöömt waarn. An dat Unglück in Kassen Mollt sien Huus is se ok ni schuld – ik heff Di dat jo seggt, Neels.« De ool Wandklock fung an to rötern un see to ölben an. »Donnerwetter, Lüüd, ik mutt los! De Buurvaagt slöppt düsse Nacht ni goot, is mi bang, he seeg garto drang üm sik. Dank för den schönen Kaffi – go' Nacht!« Weg weer he.