Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Fritz Reuter

De Urgeschicht von Meckelnborg

Un as Japhet in de Gegend von Stettin kamm, dunn wis'te hei sin Volk in de Firn en hogen, hogen Barg un säd: »Seiht ji dat woll? Dat is de Helpter-Barg, un dor fängt uns' Gelobtes Land an.« Un't kamm en grotes Freuen äwer dat Volk, un sei reden nu ümmer grad' ut up den Barg los, un as sei an den Barg 'ranne kemen, dunn säd Japhet: »So, nu wasch un kämm sick ein jeder un dauh sick Rendlichkeit an, dat ji hir nich as de Swinegels ankamt, un treckt jug sünndagschnahmiddagsch Tüg an, un denn kamt 'ruppe nah den Barg, ick will jug dat Land wisen.«

Na, dat geschach. Hei sülwen ded ok sin Ding' un set'te sick up sinen ollen Schimmel, de mitdewil ok all stiw worden was, indem dat hei ok all tau vel tau Faut hadd gahn müßt. Dat was noch de sülwige Schimmel, up den hei von den Babylonischen Torm weg reden was un de noch hütigen Dags tau Berlin in dat Treppenhus tau seihn is, dat heit in sinen jungen Johren. Un dor satt hei baben up; äwer dat Tigerfell hadd hei nich an, dat hadd hei bi Sid leggt un hadd sick dorför wegen de Warmnis tau Moskau en rechten warmen Kalmuck-Mantäng anschafft, denn hei was mitdewil ok all in de Johren kamen un kreg't männigmal ok all in de Mag'.

Un as sei nu baben wiren, langte hei sick ut sine Manteltasch sinen Zepter 'rute un wis'te nah Fredland un Woldegk hentau, äwer Nigen-Bramborg weg, un höll 'ne Red' un säd: »Seiht, Kinnings, dit is nu all uns' bet nah Hamborg 'ruppe; dit is dat Gelobte Land Meckelnborg, wat uns min sel Vader Noah vermakt hett un wo wi glücklich in wahnen sälen, un dat Rümmerbummeln hett nu en En'n. Un ick bün von Herrgotts wegen as Herr doräwer set't un nem von dese Stun'n den Titel 'Dörchläuchten' an, dat mark sick ein jeder Schapskopp, de mit de Titulaturen noch nich Bescheid weit. Un nu – in Gott's Namen – gah ein jeder in't Geschirr un nem sick dorvon so vel, as hei mit de Tähnen dorvon riten kann.« – »Herr«, säd de olt bedächtig Mann, »will'n dor leiwer üm kaweln, dat doch allens mit Rechten taugeiht.« – »Ei wat kaweln!« rep Japhet, »dat höllt man up.«

Dunn rönnt denn allens utenein, un't würd en grot Stöten un Schuppsen un en Gripen un Grapsen un Riten un Rapsen. »Dunnerwetter!« rep Japhet, »dit geiht jo all min Dag' nich!« un gaww sinen ollen Schimmel de Spuren un jagte midden mang sei un rep: »Plagt jug der Deuwel? Ji vergript jug jo woll am En'n noch an min Domanium. – Ne, so fett fidelt Lux nich, wat will ick denn doch ok noch dorvon behollen. Der Deuwel sall den kranzhestern, de mi an dat Minige fött.«

Na, dor würd denn nu ok up hollen, un Japhet treckte mit sine Hofstaaten, de allein tru bi em blewen wiren, wider un triumphierte dörch dat Land bet up den Judenbarg bi Stirnbarg un säd: »So, von hir ut kann ick dat Ganze äwerseihn, denn dit ward so tämlich de Midd sin, un hier will ick mi 'ne Paleh bugen.« – Un dat ded hei.

Äwer in den Lan'n was dat en groten Spektakel un Spermang, denn Utverschamt let grüßen, un weck Raffkaters hadden sick en groten Hümpel Land tausamen aust't, un weck hadden man en lütten Finzel dorvon afkregen, un de meisten hadden gor nicks. Na, des' makten denn nu en groten Larm un säden, dat wir nich mit Rechten taugahn un dat Ganze müßt vermeten un indeilt un denn müßt kawelt warden. Äwer ein von mine braven Vöröllern, wat en sihr gauden Mann un för Rauh in'n Lan'n was un ok taum Gauden red'te, de säd: »Kinnings, makt doch nich so'n Larm in unsen Gelobten Lan'n! Wat denkt Dörchläuchten Japhet dorvon?« – »Ja«, tred dunn Krischan Schult vör em up – denn de Schulten-Fomili is woll ebenso olt all as min eigen -, »dat glöw ick sacht. Ji Slukraben känt dat woll dat Gelobte Land näumen, denn ji sit't schön in't Fett. Un gegen Dörchläuchten Japheten segg ick ok gor nicks; äwer wat heww ick dorvon hatt, dat ick mi up de lange Tur hinnenwarts dörchreden heww? – Nich so vel as dat Witt von en Gaus'kätel.« – Denn de Schulten-Fomili was dunntaumalen noch sihr ungebild't. – »Ne«, repen sei alltausamen, »wi gahn nah Dörchläuchten, de möt uns Recht verschaffen.« Un dat deden sei un rückten den gnedigsten Herrn eins Morrns hentau achten vör dat Paleh un makten dor en unanstännigen Larm. – »Wat is dor buten los?« frog Dörchläuchten sinen Kammerherrn. – »Oh, Herr«, säd de, dat sünd blot de annern.« – »Na, wat will'n sei denn?« – »Je, sei seggen, sei willen ok wat hewwen, sei hewwen nicks kregen; un sei känen doch nicks krigen, dat liggt doch up de Hand.« – »Weit der Deuwel«, säd uns' gnedigst Herr, »nich de Rauh günnen sei einen!« un treckt sick Rock un Büx an un set't sick de Kron up un tred 'rute up sinen Balkan un frog, wat sei wullen. – Dunn tred de idige olle Mann vör, de up den Helpter-Barg all red't hadd, un säd: »Heww ick dat nich seggt, Dörchläuchten, so würd't kamen? Worüm hewwen wi nich kawelt?« – Na, dat müßt denn jo nu Dörchläuchten hellschen argern, dat em jeder Hans Quast so ut den stiwen Gelenk in sinen Kram 'rinner fuschte, hei säd also: »Hei höllt sin Mul, bet Hei fragt ward; wat ick segg, dat gellt. Heww ick seggt, dat Land sall in de Griwwelgrawwel smeten warden, denn ward dat in de Griwwelgrawwel smeten, un wat ick segg, dat segg ick, un worüm hewwt ji nich taulangt?« –«Herr«, säd de oll Mann, »dat is jo ok man, dat ick dorvon red«, un gung af. – Nu wendte sick uns' gnedigst Landsherr Japhet an einen annern un frog em, worüm dat hei nich taulangt hadd. – Dat was oll Bur Möller – denn de Möllers-Ort is ok all sihr olt -, un hei säd: »Ja, gnedigste Herr, ick hadd jo wat, dor hewwen sei mi äwer mit Gewalt wedder 'rute schuppst.« – »Na, un du?« frog Japhet der Erste wider. – »Ja«, säd de Bäudner Meier, »gnedigste Herr Landroß« – denn hei wüßt in den Ogenblick för sinen Landsherrn ok keinen högern Titel tau finnen -, »mi makten s' irst duhn, un nahsten stödden s' mi in en Grawen.« – »Na, un du?« frog de Herr wider. – »Je, Dörchläuchten, ick hadd mi in't Klosteramt Dobbertin en schönen Loppen Land tausam rapt, äwer mit enmal kamm en Sluchter Eddelfrölens, un de set'ten sick – baff! – dorhen, un nu krig s' der Deuwel mal wedder 'rute!« – »Ja, Vadder«, rep ein, »mi is't in't Malchowsch jüst so gahn.« – »Ja«, repen s' nu alltausamen, »un anners möt't warden!« – »Ruhig!« säd Dörchläuchten un rückte sick en beten an de Kron, un as allens nu still was, redte hei un säd: »Nu paßt up, Lüd'! Nu will 'ck jug mal wat seggen: Ick ward mal mit de reden, de wat kregen hewwen, wat sei jug nich taum wenigsten Hüsung gewen willen.« – Dunn tred de oll Mann wedder vör un säd: »Dörchläuchten, dat is man, dat ick dorvon red, äwer dat litt jo de Ridderschaft nich. 't hadd kawelt warden müßt.« – Natürlich kunn Dörchläuchten up so'n dummen Snack nich länger hüren, hei wendte sick also an de, de wat kregen hadden un von de en ganzen Hümpel en beten taum Taukiken mitkamen wiren, un säd tau ehr: »Liebe Getreue, liebe Andächtige sowie auch liebe Besondere, mein landesväterliches Herz treibt mich, es euch an euer Herz zu legen, ob ihr nicht diesem erbarrnungswürdigen Haufen Plebs – auch vulgus genannt – eine Heimat in eurem ritterschaftlichen Anteile vergönnen wollet, natürlich sub praeclusione usw. usw. aller weitern Rechte.« – »Wi warden uns schön bedanken«, säd de ein. – »In't Ridderschaftlich kümmt keiner 'rinne«, säd de anner. – »Wat einer hett, dat hett hei«, säd de drüdde. – »Wat einmal seggt is, is seggt, hett Dörchläuchten sülwst seggt«, säd de virte. Un de föwte frog ganz spitz, worüm denn Dörchläuchten de Ban'n nich in sin Domanium upnemen wull. – »Dat kann ick nich«, säd Dörchläuchten, »un dat verstaht ji nich!« un dreihte sick üm un kratzte sick in den Kopp un schüll: »Dit is denn doch en verfluchtes Stück!«

Äwer hei was en hellen Kopp, un't Regieren gung em von de Hand as jenne Dirn dat Flaßspinnen, un as hei sick en beten bedacht hadd, säd hei tau de annern: »Kinnings, nu will 'ck jug wat seggen: Bugt jug 'ne lütte Stadt. – Dat Land dortau will ick jug gewen, ok fri Buholt ut't Fürstlich; Klutenstriken känt ji, dat hewwt ji bi den Babylonschen Torm lihrt, un denn fehlt jug tau 'ne ordentliche Stadt nicks wider noch as en Burmeister un en Slüter, un de beiden gew ick jug ok; äwer dat segg ick jug ok: Kunterbutschon möt ji betahlen.« – »Ja, Dörchläuchten, dat will'n wi ok.« – »Na, denn gaht nu still un ruhig nah Hus un besupt jug nich un makt keinen Larm up de Strat.« – Hurah!« repen sei nu alltausamen, »uns' Dörchläuchten, Japhet der Erste, sall leben! Hurah hoch!« – Un so gungen sei denn lustig an de Arbeit un bugten sick hir un dor 'ne lütte Stadt, un Japhet gung in sine Wahnstuw' tau sine leiwe Fru un säd: » Gott Lob un Dank! De Larm wir tau En'n.«

Hei was woll en klauk Mann, äwer ditmal hadd hei doch nich recht: de Larm gung von vören wedder los. As de Stemhäger segen, dat Malchin dat Hainholt un so un so velen Acker mihr kregen hadd as sei, säden sei: »Wat? – Sünd wi slichter?« – Un de Swaanschen keken nah Rostock 'räwer un säden: »Wo? – Wi hewwen blot dat Lin'nbrauk, un de hewwen de ganze Rostocker Heid?« – Un de Lübser gungen bet achter Lutheran un säden unner 'nanner: »Nu denkt jug blot mal, hir fängt dat Parchensch all an, un up jennsid geiht't bet Spurnz, un denn hewwen sei noch all de Stadtgäuder un den ganzen Sünnenbarg dortau. – Wo kümmt Parchen dortau?« Un unner de enzelnen Städ' würd dat en groten Strid, un sei slogen sick an de Scheidelgrawens, dat de Hun'n dat Blaud licken künnen, un vertürnten sick so dägern unnerenanner, dat sei sick nich mihr as Frün'n estimierten, un wenn en Stemhäger nah Malchin kamm, denn kregen sei em dor bi de Uhren un leddten em äwer de Scheid un gewen em en Tritt vör den Allerwertsten un säden: »Bliwt ji för jug, wi bliwen för uns.« Un wenn ein von de Swaanschen nah Rostock 'rinner trecken wull, denn heit dat: »Wat? – Hest du hir wat verluren? – Brauder, mak, dat du äwer de Grenz kümmst, un säuk di dor en anner Flag!« – Un de Parchenschen säden tau de Lübser: »Ji Snurrerwohr, wat willt ji hir? Willt ji uns den Drank dünn maken? – Marsch mit jug! Ein jeder bliw för sick.«

Un as ick seggt heww: de Larm gung wedder los, un de Lütten rottierten sick tausam un säden: »So geiht de Sak nich. Recht möt Recht bliwen. – Sünd de beter as wi? – Kamt, will'n all nah Dörchläuchten gahn, will'n mit den Mann mal reden!« – Un sei deden't, un vör Dörchläuchten sinen Paleh was wedder en groten Spektakel, un de Kammerherr säd: »Herr, 't sünd wedder de annern.« – »Dat weit de leiw Gott«, säd Dörchläuchten, »wat will'n sei denn?« – »Dat weiten sei jo woll sülwst nich, 't is wohres Pack. – Wo schön ruhig sitt de Ridderschaft dor, un des' maken nicks as Undäg'. – Dörchläuchten, de künnen wi woll in Ungnaden bescheiden.« – »Dat's min Sak«, säd Dörchläuchten un gung herute: »Na, wat will'n ji denn?« – Nu gung denn Gotts Wurd äwerall, un sei redten un schüllen: un sei wiren ebenso gaud as jeder anner, un worüm sei en Stück Land kregen hadden, taum Leben tauwenig un taum Dodhungern tau vel, un dat de groten Städer dat nich liden wullen, dat sei dorinner trecken deden. –«Ruhig!« rep Dörchläuchten. »Nu hürt mal, ick will mal as Vader mit jug reden. – Brukt en groten Kirl nich mihr Laken taum Rock as en lütten Kirl? – Is Rostock nich 'ne grote Stadt un 'ne Seestadt, un brukt de nich mihr Land as Swaan? – Nu red' mal einer!« – »Ja, Herr«, säd de ein, »von Rostock will'n wi denn nu ok nicks seggen, äwer wo kümmt Parchen dortau?« – »Ja«, säd de anner, »wo kümmt Parchen tau dat grote Feld?« – »Ja, wo kümmt Parchen tau de velen Stadtgäuder?« säd de drüdde. – »Wo kümmt Parchen tau den Sünnenbarg?« rep de virte. – »Wo kümmt Parchen dortau?« repen s' alltausamen. – »Dummen Snack!« säd Dörchläuchten, »wat gellt mi Parchen an? Dorüm ward ick mi vel kümmern. Wat einer hett, dat hett hei.« – Dunn tred de oll Mann von den Helpter-Barg wedder vör un säd: »Dörchläuchten, dat is man, dat ick dorvon red; äwer seihn S', ick hür tau de Rehnschen, un wi hewwen so vel as en Quark kregen, worüm sälen wi nu nich von ein Stadt in de anner trecken? – Ick segg, dat Stadtland hadd utkawelt warden müßt.« – »Musche Nüdling«, rep Japhet der Erste, »Em ward ick dorachter bald dat Mul stoppen mit sin Kaweln un sine dämlichen Fragen. Dat is jo 'ne entfahmte Manier!«, un hei rückte sick hellschen argerlich an de Kron un säd: »Wir sünd Herr! – Wat gellt Uns de Treckeri von ein Stadt in de anner an? – Dortau heww ick jug de Burmeisters set't, gliksam as Unnerfürsten von mi un as Fürsten äwer jug; de möt ji dornah fragen. – Damit ihr aber seht, daß Wir euch in Gnaden gewogen bleiben, woll'n Wir euch das Vorrecht schenken, daß ihr allen Branntwein, den ihr aussauft, euch selbst brennen könnt, und wollen euch in Gnaden den Titel 'Unsere getreue Landschaft' verleihen.« – »Hurah!« repen sei. – »Vadder, denk di mal: Bramwin un Titel! – Japhet der Erste, hurah hoch!! Äwer nu kamt, nu will'n wi uns' Burmeisters tau Kled!«

Un somit gungen sei denn af un kregen ehre Herrn Burmeisters in de Knip, de süllen nu up den Sturz wedder grad' maken, wat krumm worden was, un wat kunnen de dorför? – Sei kumpelmentierten also irst mit dat Volk 'rümmer, äwer as sei tauletzt ehren Liw' keinen Rat mihr wüßten, dunn schrewen sei en Burmeister-Konvent nah Parchen ut, Anno..., den 5. Mai, un is dit de irste Brandkonvent west, de äwerall in Meckelnborg hollen is.