Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Dat Gewitter

Dat bollert, hör! – un smart un düster tüggt
Vun't Westen en Gewitter in de Höch.
Dar geiht keen Mensch vunabnd in't Dörp to Bett;
De Kinner slapt, – mi dünk, wi lat se slapen,
Wi hebbt ja na de Döhrn un Fenstern sehn,
Is allns gehörig to, – nu puß de Lücht
Man ut un kumm un sett di an de Lamp.

Ick weet ni, wenn bi Nachen sowat kummt,
Denn's allemal doch jümmers grulicher;
Ick bün min Dag ni bang we'n in'n Gewitter;
Un dochen, wenn de Blitz so witt un gehl
De smarten Wulken klövt, als weer't en Fürwark,
Dat man de Bläder telln kunn an de Böm,
Un denn mit eenmal allns so pickendüster, –
Wat ebn so bleeklich schien, – dar buten ward,
Un dot un still, – un wenn tonöst de Dunner,
Als knall dar en Kanon, den ganzen Heben
Heröwerdröhnt, dat alle Ruten bewert, –
Denn ward een doch so wunnerlich to Mot,
Als wenn in'n Torn dar babn de Fürklock gung.

Dat is ock anners buten up'n Land'n,
Als in de Stadt, – dar wahnt se op'n Klumpen,
Un alle Näslank kiekt dar'n Nawer 'rut
Un röppt: gudn Abend, Nachbar! – fründlich 'röwer,
Un bi de Sprütten staht de Sprüttenlüd,
Un Wachen lopt de Straten op und dal,
Als wenn dat lichterloh all stunn in'n Brand. –
Hier awers sünd wi sowat ni gewohnt;
Dat Dörp is still, als leegn se all to slapen.
Man blots de Lichter schient de Ruten dör';
Un wenn en Unglück wirklich mal passeer,
Ick löv, wi kreegn de Föffdig knapp to Been
Mit Old und Jung, – un eh' se mit de Ammers
Vull Water keemn – un nun de Karkenmür
Den Nothak un de Leddern kreegn hindal,
Slogn seker all de Luchen öwer't Dack.

De leewe Gott mag uns davör bewahrn!
Ick heff man eenmal noch, so old ick bün,
En Fürwark mitbelevt, – un dat weer gräsig!
Ick weer wul datomal en Jahrer föfftein
Un merrn darmank. –

Nu kiek mal in de Feern
An'n Kimming 'rum, wa't smart un düster ward
Un opbegehrt!

Wat wull ick man noch seggn? –
Dat's recht, ick weer sowat en Jahrer föfftein
Un merrn darmank vun Anfang bit to Enn.
In Norderhastedt gung dat lustig her;
De grötste Bur sin eenzig Söhn geev Hochtid,
De Kaspelvagd sin Dochder weer de Brut.

Ick heff ehr kennt, als weer't min egen Süster;
Wa mennigmal hebbt wi tohopen spelt,
Un als se nösten hin na'n Prester gung,
Wa weer't en Deern! – ick kann ehr ni beschrieben:
Mit Ogen – als de düsterblaue Heben,
Un ebn so hell un ebn so deep un klar!
Un um de Nack dar hungn de brunen Lucken;
Un fröhlich wog de Bossen op un dal;
Se kenn keen Leid; se freu sick, als in'n Hoff
En vulle Rosenknupp um't Morgenrot,
Bit heemlich-sacht un schüchtern-still de Blom
Sick apen de' för't junge, frische Leben. –

Mi dünkt, dat is all temlich neeger kamn
Un höger stegn, – dat geiht ja bannig gau, –
Ick wull man, dat't mal recht to'n Utbruch keem,
Dat weer gewiß en Segen för de Landschap!

Se wuss mi nösten wedder ut de Künn!
Ick weer ja ock man lütte Lüd ehr Kind,
Un se – den riken Kaspelvagd sin Dochder.
Ock sä'n de Lüd, he heel ehr gar tu stramm,
Se flog un bewer, sä he man en Wort,
Un harr ehr Moder levt, weer't beter we'n.
Se keem ni mehr mit uns' Slag Lüd tohopen,
Obschons doch sülbn man ut'n Buernstand
Dat leed he ni; – wa geern harr se't wul da'n!

Keen Mensch begreep, wat he mit ehr in'n Sinn.
Des Sünndags, wenn wi speln de'n up'n Knüll,
Stunn se in'n Hoff un lehn sick op't Gelänner.
Als wull se seggn: ach, dörf ick man mal 'röwer!
Un geev't en Rinkridn oder gar en Köst,
De Vagt weer jümmers dar un kreeg sin Deel
Un eet un drunk. – sin Hanne awers feil
Un seet tu Hus un hör de annern danzen
Un fröhlich we'n; – wa kunn he't eenmal do'n!?
Se weer doch blots en fröhlich Kinnerhart,
Un denn so stramm! – he weer en slechten Vader,
Dat's wahr! – als Scholkind harr se't beter hatt.
Wa't bollern deit! – nu hör man mal, vun feern
In eener Tour! – dat ward en stark Gewitter:
Dar mutt't ja lei'n un blitzen Slag för Slag;
Uns' Herrgott mag, wo't steiht, dat Unglück möten.

De Regen deit uns not, als't leewe Brot,
Dat Gras is weg, un lerrig sünd de Gröben,
Un drög de Köh, – de Weeten kummt ni wider,
Un witt un bleeklich hangt de Blom in'n Hoff.
Dat weer ock schad um'n smucken Summer we'n;
Is jüst de beste Tid, un allns in Blöt;
Wenn't blots keen Hagel gifft un ni so dull
Un slimm ward, als vergangen Jahr in'n Juli
Um disse Tid; – wa weer dat ock en Jammer!
In Schaapsted brenn Hans Kühl sin smucke Hoff
Bit op'n Grund hindal, un buten't Dörp,
Dar flog de Blitz twee Kinner ünner'n Bom;
Da flogn de Schüns, wa stov dat Dack herum!
Den Möller gungn de Roden öwer Stür;
Un all dat leewe Korn den annern Dag!
Un denn in'n Hoff, – de Stieg vull Appeltelgns,
De Arsen 'rut, – un alle Rosen braken.

Un dochen weer't tonöst man halv so slimm
Als't würklich leet; – wa kreegn wi noch en Summer!
Dat Korn kunn knapp de vullen Wüppen dregn.
Un Gras in Hüll un Füll un Gottes Segn;
Un frische Blom, noch smucker als de eersten.

Uns' Preester sä des Sünndags in de Kark:
So keem dat Schicksal twischen Freud un Glück
Un störm dar wul bischuerns mal in't Leben,
Als buten werrn in'n Summer dat Gewitter.
Denn gung wul mennig Freud un Höpen 'ünner!
De Storm de reet ja Hüs' un Böm' hindal,
So knick he ock wul mal en junge Blom,
Dat weer nich anners; – nösten würr't doch beter
Un teinmal mehr an Segen, als an Leid! – –
He harr wul Recht! –

Dar fallt mi't wedder in!

Uns' Vagt sin Hanne, weer se nich en Ros'?
Dat Schicksal keem, – dat Wedder hett se braken,
Un dochen is't wul so am besten we'n.
Hör, wa dat dunnert! seker bebbt se't all
In Österrad un wider 'rum na't Osten,
Dat ward ni lang mehr wahrn, so hebbt wi't hier.

Bi ol' Thies Timm alleen mal op'n Abend
Seet achter'n Disch de dicke Kaspelvagt;
He weer heröwer op Bestellung kamn
Un wuss Bescheed un de' dat mehr, als geern
De Ol, de harr sick nog tohopen schrap,
Em hiem de Bost vun all de sware Arbeit,
He weer so mager, als de anner dick,
Un ebn so leeg un liker swart vun Seel,
Wat harr he vun sin sures Leben hatt?
Keen Freud un Glück an Fru un Kind, keen Segen,
Als blots dat Geld; em harr de Giez vertehrt.
Nu harr he nog; un weer dat Letzte da'n,
So wull he raun, – sin Dalers weern em öwer.

Dat Letzte awers weer en slimme Arbeit;
Dat heel wul hart; he harr all mennigmal
Den Anfang mak, – doch nümmer wull't em lücken.

Sin Jörn. – un harr he noch so blanke Speetschen,
De Deerns de leepen likers vör em weg.
He weer de Ol ock richtig op un dal!
Jüst ebn so krumm un knöckern vun de Arbeit
Un füerrot, – se nömn em all »de Voss«. –
Sunst kunn he knapp vun een bit hunnert telln,
Un schriebn un lesen weer em all sin Dag
Towedder we'n; un weer he bi de annern,
Weer't seker nog, Jörn Timm de weer de Narr.
He mark dat bald un gung sin egen Weg,
Em weern ock likers Jott un Danz en Grul;
Un schull he frien, – dar is keen Putt so scheef,
Dat ni toletz en Deckel 'röwer paß; –
Wat he ni kunn, dat muss för em sin Vader.

Wen annern Dag harr Jörn de smuckste Brut
In't ganze Dörp, – den Kaspelvagt sin Dochder.

Nu kiek mal, wa dat jümmers smarter ward;
Is nix to sehn, als wenn dat just mal lei't;
Dar fahr ock all en Windstot dör' de Büscher. –
Nu's wedder still, – dar röhrt keen Blatt an'n Bom;
Un grulich pickendüster liggt de Hoff.

Ehr Vader harr dar ebn so'n Gard'n, als wi,
Vull smucke Blom un Büsch, – un bi de Strat,
Nerrn an't Stakett, liköwer vör de Schol,
Dar weer en Luv vun Sötblom un Liguster.
Ick weet nich, op't de ol Persepter wuss, –
Sin Heinrich, wenn he mal to Hus vun Tundern
Op Feri'n weer, harr allemal sin Stuv
Un Bett alleen, – – un lisen gung dar licht
Des Nachts, wenn allens sleep, en Fenster apen,
För Hanne stunn dat Höchste op de Waag;
Un harr de Vagt dat wüßt, he harr ehr slagn,
He harr ehr bunn, bit Heinrich wedder weg we'n.
He wuss dat wul, sin Hanne seeg em geern; –
He weer em fünsch bit in de deepste Seel;
Dat weer em lang in nog, so'n armen Stackel, –
He wull en groten Burn to'n Swigersöhn;
Wasück? – ganz eenerlei! – weer he man riek,
Un Hab un Gut un Geld gung öwer alles.

Un dochen keemn de beidn dar still tohopen.
Wat is dar för de Leevde ock tu swar!?
Un geiht se höger, als de gollen Sünn,
Un wider, als de grote, wide Welt,
Na'n Himmel sülbn, un in de blaue Heimat,
Wovun se keem, – wer wull se denn wul möten?!

Wa't blitzen deit! un wa de Ruten dröhnt!
Kumm, Moder, lat dat Knütten leewer na,
Nu schüttst ja dochen jedesmal in'n Dutten
Un lettst de Maschen vun de Knüttwiern falln.

De arme Deern! wa murr se leeg un Witt!
Wa gung se 'rum un ween un gräm sick af!
Dat holp ehr nix; – de Vagt weer veel to isern
Un harter noch un kühler als dat Geld;
Un wat he eenmal wull, dat sett he dör'.

Se kreeg, de Handtru, – un muss Handtru gebn'
De' se't ock nich, – ehr Vader de't för ehr;
Hals öwer Kopp, – dat meer ock wul dat Beste;
Un Jörn sin Ol dräng'n ebn so dull als Jörn;
Wa freun se beid sick op de smucke Brut!
Un denn de Vagt! – – sin Dochder kreeg den Riksten!

Du leewe Gott, wa hell un blau un rot!
Wu de hendal gung, geev't gewiß en Lock;
Verschreck di man ni, wenn de Dunner kummt.

In'n Ogenblick weer redig allns un klar;
De Tügen bed't, – de Königsbreef in't Hus.
Dar schick se noch ehrn Heinrich in de Feern
Den letzten Breef; se würr't nich öwerleben:
He seeg ehr wul lebennig ni mehr wedder;
Doch weer se sin – un bleev't bit in de Eer.

Na, – dach ick't ni, dat du tohopen schotst!?
Herr Gottes, wat'n Knall! dat weer ja richtig,
Als brenn dar babn en Söbntigpünner los!
Wer kunn sick ok vor sowat ni verfehrn.

In Norderhasted gung dat lustig her;
De grötste Bur sin eenzig Söhn geev Hochtid,
De Kaspelvagt sin Dochder weer de Brut.

Ick weer dar ock. – dat Jungvolk weer dar all;
Thies Timm sin Jörn, – – –

Herrje! all wedder een,
Un ebn so dull; – dar's knapp mal Tid, to snacken;
Un forts de Dunner! – na, so hebbt wi't all
Lik öwer uns, – un neeger kann't ni kamn.

Thies Timm sin Jörn de geev en grote Köst,
Sin arme Brut! – dat sneed een, als en Messer
Dör' Hart un Seel; wat harrn de Deerns tu mummeln!
Un all um't Lütt, wo twee tohopen stunn,
Wurr sachten snackt: – de rode Ros' weer witt,
Sneewitt; ehr weer de smucke Kron to swar,
Se sack un brok darünner meist tohopen
Un harr ehr Mögd, sick op de Been to holn.

Herr Jesus! – wa dat dör' de Pappeln sust
Un opbegehrt! un Slag um Slag dartwischen!
Un lichenhell un grulich düster wedder
Dat ganze Dörp! – de Regen sleit de Ruten!
Hölp Gott! – Een kann ja grun un gräsen warrn.

Dat weer en schöne Nacht de Köstnacht günd.
Acht Spellüd weern vun Heid heröwer halt;
Wa hung dar ock vull Kränz un Blom de Dehl!
Lik ünner'n Bö'n en grote Lüchterkron
Mit twintig Lichter mank de bunten Eier;
Un rund herum vull gröne Busch de Wann
Un Lichter steeken, de dar lustig brenn.
Wa wurr dar spelt un danzt! un jümmers luder;
De ol' Thies Timm un ock de dicke Vagt
Allöwerall darmank, dat all wat afkreegn;
Un Köm un Beer in Hüll und Füll to drinken.

Mag Gott uns wahrn! – dat gütt ja, als mit Ammern;
Un Hagel fallt un jagt dartwischen dör'!
Un wat en Storm! – als weer't en Buddelsteert.
Dat leewe Korn! – nu kiek mal 'rut na'n Hoff, –
Als stunn dar alle Böm in lichen Für!
Dat dröhn ja als en Schuss! – wa knallt de Dunner!
Nu's öwer! – – lisen klötert noch de Klink.

Un dör' de schöne Nacht wit in de Feern
Weer't hell to hörn, wa günd in't Hochtidshus
De Stückschen klungn, wenn all' Muskanten spel'n
Un blasen de'n, un hier un dar tohopen
Dat Jungvolk seet un drunk un Leeder sung.
Dar weer wul teen mehr, de an Hanne dach;
Se harrn de arme Deern wul ganz vergeten;
Se weern ja all so lustig un so fröhlich
Un sungn un sprungn; – un Hanne seet alleen
Mit't braken Hart un dodsbedröv un ween
Dar achter in en eensam düstre Kamer.
Wo weer he denn? – un kunn he ehr verlaten
In all ehr Not? un harr ehr doch so leev!?

Min Moder, dreih di leewer anners um;
Dat's gar ni gut in'n Blitz herin to kieken;
Dat blennt de Ogn un kunn di Schaden do'n.
De Lütt in't Bett is richtig waken wurrn!
Mi dünk, dat gifft sick all; so dull als eerst
Is't doch ni mehr; – min smucke Koppel Bokweet!

Wiß weer he kamn! – als he den Breef man kregen,
Harr't keen Minut in Tundern mehr em holn;
He muss un muss! – dar leeten se em lopen
Un ol' Persepter meen, sin Söhn weer krank;
He seet to Hus un seeg dar still heröwer,
Wo Hochtid weer im alle Fenstern hell, –
So bleeklich, als en Lik in't Dodenhemd;
Keen Wort op all den Oln sin Fragn keem 'rut;
He stütt den Kopp un hör den Lärm vun feern
Un keek mit natte Ogen in de Nacht; –
Sin Glück weer ut, – em weer de Dod dat Leevste.

Um't Himmels willn! Herr Gottes, wat en Slag!
Dar schot ick richtig sülbn in'n Dutt tohopen;
Dat krell ja, als en glönig-rode Slang!
De Luft hindör'; – nu's wedder pickendüster.

Wat Heinrich dach, un wat dör't Hart em gung,
Wakeen kann't seggn, de so wat ni belevt:
De Klock weer een, – Persepter weer to Bett gahn, –
He seet dar still noch op desülwe Sted
Alleen in Düstern in de Dönsch to ween'n.

De Dunner kummt! – Herr Christus, rein als bass
De Himmel twei! – als schull de Welt vergahn!
Dat klirrt un klütert, dat een grulich ward!
De Müern dröhnt! – de faste Futborn bewert!

In't Hochtidshus gung't dull un lustig her;
De hellen Fenstern lüchen dör' de Nacht,
Un iümmers duller wurr dar danzt un drunken,
Un jümmers willer wurr de wille Lärm.

Wat's dat?! – Herr Gott! – op eenmal – Füer! – Füer!! –
De Wächter reep't! – –
Ach, ne! min Moder, ne!

Wat flüggst vun' Stohl un warrst mi, als de Wand?!
Un steihst to bewern?! – hör doch, wat ick meen!
Kumm, sett di dal! – hett gar nix to bedüden!
Ick bün ja man vun fröher bi't Vertelln!
De Wächter reep't! – – un Heinrich schot tohop
Un flog to Höch; – Herr Jesus! wat en Anblick! –
Dat Hochtidshus stunn lichterloh in Flamm.

All wedder'n Slag! – – dat's doch ni mehr so slimm;
De Wind is Süden gähn, un 'rum na't Westen
Klart't lisen op! – wi hebbt dat Slimmste hatt.

Wasück dat kamn weer, wuss keen Mensch to seggn:
An'n Bö'n weer't anfungn, achter bi de Vos.
De Wächter sä, dar weer de Flamm herutkamn;
Dar weer wul sacht een vun de Lichter dalbrennt
Un lisen harr't sick nösten wider smölt.

Wa weer't en Lebn! wa kreeg de Kost en Enn!
De eene full, de anner störrt daröwer,
Un alles wimmel mank enanner dör';
Ut Döhrn un Fenstern störm dat swart herut
Vun Menschen, de dar schrign un jammern de'n
Un öwer'n anner als de Mireems kropen.
Dat weer'ock Tid! – de allerhöchste Tid!
Se kemn dar glücklich alltohop herut;
Dat ganze Dörp weer vull vun Rok un Qualm;
De Luchen prasseln glönig öwer't Dack,
In'n Ognblick stunn't ganze Hus in'n Brand,
Un wat to retten, weer nich an to denken.

Ick weet ni mehr, wasück'ck na buten keem;
Se harrn sick all verlarn; ick funn tonösten
Min Moder, de in'n Hoff in Ohnmacht leeg.
Un hier un dar beswög een op de Strat.
De Kinner schreegn, de Frunslüd gung'n to jammern,
De Mannslüd de'n, wat jichens möglich weer.
Nöst stunn se still, dar leet sick nix mehr maken,
Un seegn in't Für, dat hoch na baben prassel.
Thies Timm, de leep um't Hus herum un schreeg,
Un Jörn, de ween, – he harr de Macht bit't Geld!
Dat weer dat eenzig, mat dar borgen meer,
De groten Büdels leegn dar een bi'n annern.

Op eenmal reep dar'n Stimm, – dat weer de Vagt!
Min Hanne! – Hanne! schreeg he merrn in't Für,
Min Hanne! – rett min Kind! – wo is se blebn? –
Un darmit störrt he sitwarts ut de Döhr
Un sack tohopen buten op de Strat.

Herrgott in'n Himmel, ja! de Brut! – de Brut!
Se harrn se all bi't Danzen ni mehr sehn;
Wo is de Brut!? – Herrgott! wo is de Brut!?
Un Grün un Gräsen schot dör' alle Glider.
Un jümmers duller flusch de Flamm tohöch
Un knack un prassel mank de drögen Latten.
Wo is de Brut?! – Herrgott! wo is de Brut!?

Da flog dar een de hoge Plank heröwer
Vun Gündsit ut'n Scholhoff op de Strat,
Hemd'smaun un likenblaß, als weer't en Geist.
Un achterna dar leep un schreeg Persepter,
He heel em nich; – – em weer de Plank to hoch. –
De anner störrt sick mank de Menschen dör'
In't vulle Für, – – se wurrn em knapp mal künnig,
Un Heinrich! flog en Lud vun Mund to Mund.

Hör, wa de Dunner öwer'n Heben rollt!
All halv to Höchen hett de Luft sick klart,
Gott Loff und Dank, wi sünd dar ünner dör'!

Wo bleef he af! – wa stunn'n se all in Angst!
Un lurn – un lurn! – un kummt he nu ni forts,
So is't to lat!! – –

Herrgott! de Balken knacken,
De Gebel brok, dat geev en dumpen Knall,
De Luchen flogn, – un Rok un Qualm dartwischen; –
Dar schreegn se all – mit Für un Asch begaten,
Un – – vör se – leeg dat Hus tohopensackt. –

Den annern Morrn weer't mank de kahlen Mürn
Vun Menschen vull bi't Oprümn un bi't Schüsseln;
Un wo de Kamer we'n, ebn buten vör,
In'n smallen Gang, de 'röwer gung na'n Pesel,
Dar leegn twee Menschen an de Wand tohopen –
Un swart verbrennt, – mit Schutt un Asch bedeckt.

Ick seeg se liggn, – se heeln sick fast umfaten,
Un an sin Bossen leeg se mit't Gesicht
Em in de beiden Arms; – – ehr seet sogar
De halvverbrennte Kron noch op'n Kopp.
Wa grulich weer't! – un doch, wa innig leev,
Bit öwern Dod! – un 'rin na't annre Leben!
Se harrn sickkreegn! – uns' Herrgott harr se trut.

Wa still dat is! – un utgahn sünd de Lichter;
Dar schient de lüttjen Steerns all dör' de Wulken;
Un lisen drüppt de Regen vun de Büsch;
Keen Lud to hörn, als in de Feern de Dunner.
Dat's öwergahn; – nu puss de Lamp man ut;
Mi dünk, wi gaht to Bett un leggt uns slapen.